“Wat knap”, kirt de televisiepresentatrice licht hysterisch tegen een mannelijke kandidaat. “Al 42 jaar getrouwd, hoe doe je dat? Ik heb het niet voor elkaar gekregen hoor!”. Haar bewondering streelt mijn ego, want ook manlief en ik zijn al bijna 40 jaar bij elkaar. En geloof me, hoe goed we het ook hebben samen, er zijn ook moeilijke tijden geweest. Bijvoorbeeld toen de kinderen klein waren. Alle aandacht en energie ging naar de kinderen, voor onszelf en laat staan voor elkaar was geen tijd meer over. Na enkele jaren verwaarlozing gaat je relatie daar behoorlijk onder lijden. We vonden elkaar echter weer terug en ondanks de opgelopen schade aan onze relatie vonden we elkaar nog steeds de moeite waard om samen te blijven. Het leverde af en toe littekens op. Logisch, je doet elkaar vaak onbedoeld pijn en net zoals met een zere knie na een valpartij, blijft het litteken nog lang zichtbaar. Hoe dan ook zijn we er samen uit gekomen en dat getuigt in mijn ogen van liefde en toewijding. Dat je elkaar nog steeds de moeite waard vindt om samen verder te gaan. Hoe mooi is dat. Manlief en ik kennen elkaar al bijna ons hele leven. Maar betekent dat ook dat je elkaar door en door kent? Dat denk ik niet. Want willen we niet ook altijd voldoen aan elkaars verwachtingen? In welke mate kan en durf je werkelijk jezelf te zijn in een relatie met alle minder fraaie kanten die er ook bij horen? Ik vraag me wel eens af wie ik zou zijn zonder mijn partner. Zoals een vriendin laatst zei, nadat ze aankondigde bij haar vriend weg te gaan. Ik zal mezelf weer moeten uitvinden en ontdekken wie ik ook alweer ben. Maar wat impliceert dat dan? Dat je jezelf niet bent in een relatie? Was zij dat alleen niet, of geldt dat voor ons allemaal? Zijn wij wel onszelf wel in een relatie? Of zijn we alleen een specifieke versie van onszelf? Wat is dat ‘jezelf zijn’? In een relatie beïnvloed je elkaar altijd. Iedere relatie doet dat. Of je nu alleen vrienden bent, zakelijk met elkaar verbonden of in de liefde. Door uitwisseling van normen, waarden en gedragingen word je altijd beïnvloed. Dus eigenlijk vormt je omgeving je tot wat je bent. In hoeverre heb je daar dan invloed op? In hoeverre creëer je die omgeving zelf? En op basis waarvan? Ik denk dat we bewust en onbewust keuzes maken die leiden tot een ontwikkelrichting. De keuze van een partner. Hij of zij vervult een bepaalde behoefte waar je je goed bij voelt en wat kan leiden tot een relatie. Als de behoefte verdwijnt of de keuze niet meer bij je past, voel je wellicht de noodzaak om alleen verder te gaan en de relatie te verbreken. Bij vriendschappen zie je dat ook vaker. Een vriendschap heeft vaak een doel of gemene deler. Bij het verdwijnen daarvan is de behoefte aan elkaar ook verdwenen en eindigt een vriendschap als er niet iets anders voor in de plaats is gekomen. En iedere keuze die je maakt, heeft invloed op je eigen ontwikkeling. Je studierichting, je werk, je woonomgeving, je vrienden, je hobby’s. Ik had 20 jaar geleden niet kunnen bedenken dat ik in het bedrijf zou werken waar ik nu zit, en toch leer ik er iedere dag en voel ik me als een vis in het water. Soms is het ook even zoeken naar de reden of de motivatie om iets te doen. Maar vaak gebeuren dingen niet voor niets. Ik werk niet voor niets op de plek waar ik nu werk. Ik ben niet voor niets in de relatie waar ik in zit. Alles leidt tot groei en ontwikkeling. Zo ben ik nu al lang niet meer dezelfde persoon waar manlief 40 jaar geleden verliefd op werd. Misschien vervul ik ook niet meer dezelfde behoefte bij hem en andersom. Maar blijkbaar vinden we nog steeds iets bij elkaar dat het de moeite waard maakt. Het zijn onze eigen keuzes die tot dit resultaat hebben geleid. Maar soms, heel soms, vraag ik me af hoe mijn leven eruit zou zien als ik andere keuzes had gemaakt. Als ik een andere partner had getroffen. Of een andere studiekeuze had gemaakt. Hoe had ik me dan ontwikkeld? In hoeverre was ik dan tot een ander mens geworden? Kon ik maar door een schermpje kijken en een blik werpen op de gevolgen van de keuzes die ik had kunnen maken maar niet gemaakt heb. Ik weet dat ik mede dankzij manlief en alle andere gemaakte keuzes mezelf heb ontwikkeld tot een betere versie van mezelf. Ik ben blij dat we nog bij elkaar zijn en zou er meteen opnieuw voor kiezen. Maar ook denk ik met bewondering aan de vriendin die zichzelf gaat herontdekken en bewust een nieuw pad op gaat. Het ene is niet beter dan het andere. Als het je eigen keuze is, heeft ieder pad zijn eigen waarde.
