Er was eens, heel heel lang geleden een stukje grond waar niets stond. Nou ja, niets? Het was natuur. Je weet wel, bomen, wat lage struiken misschien. Het lag tussen twee riviertjes, de Dommel en de Gender. Het was geen landbouwgrond, geen koeienweide, maar gewoon hele ouderwetse vrije natuur. De grond lag wat hoger dan de omliggende grond. Aldus werd besloten door de heersende Hertog dat daar dan maar huizen moesten komen en dat was het begin van Eindhoven. Het was al snel een echte stad met een markt en maar liefst 170 huizen. In de eeuwen die volgden breidde de stad zich uit met stadswallen, een kasteel binnen de wallen (hoek Vestdijk/Ten Hagestraat) in plaats van daarbuiten (Mariënhage). Eindhoven kende verwoesting door een grote stadsbrand in 1554, gevolgd door veroveringen, armoede, wederopbouw en verplichte afbraak van de vestingwallen. Eind negentiende eeuw waren er verharde verbindingswegen, een paardentram en begon Gerard Philips zijn gloeilampenfabriek. In 1920 omarmde Eindhoven de omliggende gemeenten (Woensel, Tongelre, Gestel, Strijp en Stratum) en kwam daarmee op 45.000 inwoners. Inmiddels zijn we honderd jaar verder en nadert Eindhoven de 250.000 inwoners.
En ook onze eigen Irisbuurt heeft in de afgelopen honderd jaar de veranderingen gezien. Hoewel de eerste bebouwing in de Irisbuurt al uit 1700 stamt, stammen de meeste huizen uit de periode 1920-1935. Wat toen nog een redelijk vlakke bebouwing was met rijtjeshuizen en een grote horizonfactor, dringt nu de nieuwbouw en hoogbouw zich langzaam aan ons op. Het kan ook niet anders. De woningnood is schrijnend en de ruimte in de stad beperkt.
De aankondiging van de nieuwbouwplannen aan de Geldropseweg hebben in de afgelopen dagen mijn gedachten regelmatig beheerst. Ik heb de informatiebrief gelezen, de plaatjes bekeken. Ik vind het altijd moeilijk om een voorstelling te maken van wat dat nu precies gaat betekenen. Hoe hoog wordt de bebouwing, hoe ziet dat eruit? Maar vooral wat betekent dat voor het licht? Wat betekent het voor de horizonfactor? Welk uitzicht wordt geblokkeerd? Maar anderzijds is er nog heel wat te verbeteren in de omliggende bebouwing. Na de herinrichting van de Geldropseweg is dit een begrijpelijke volgende stap. Er was geen eer meer te behalen aan de oude panden waar nu de nieuwbouw komt. Dus eigenlijk vind ik het een prima ontwikkeling, maar ook spannend. Hoeveel mensen komen er dan bij in de wijk? Er zouden 21 woningen komen in het lage gedeelte en 63 in het hoge deel. En waar gaan deze mensen dan allemaal parkeren? In de te bouwen parkeerkelder? Of wordt het weer een project met minimale parkeerruimte omdat mensen in de stad 'geen eigen auto nodig zouden hebben'? Een mooi ideaal, maar nog niet iedereen is al zover. En wat doet dat met ons speelbos, het Irispark? Overbevolking? Meer overlast ’s avonds en ’s nachts? In het weekend en in de zomer moeten nu al vaak ’s nachts de ramen dicht om de herrie buiten te houden van thuiskomend uitgaanspubliek en voetballende of hangende jongeren.
Soms denk ik wel eens, moeten wij niet verhuizen uit de stad? Gewoon verhuizen naar Groningen (“er gaat niets boven Groningen”, grapte Toon altijd) of Gerwen, dat kan ook. Zuslief is na 35 jaar Irisbuurt verhuisd naar Gerwen. Een heerlijk huisje, met een gigantische tuin en uitzicht over de landerijen. Molentje in de verte. Zingende vogels als ze wakker wordt. Een eekhoorntje dat komt peuzelen op de tuintafel. Een eigen oprijlaan waar 3 auto’s passen. Hoge oude bomen. De tuin biedt plaats voor een zwembad (als ze zou willen) en op verschillende plaatsen in de tuin, afhankelijk van de stand van de zon is voldoende plaats voor een zithoek of ligbedden. Een spa in je eigen huis als je het mij vraagt. En ook nog gezellige buren. Ja, zelfs dat kan buiten onze eigen wijk. Moet je wel geluk hebben hoor. Het kan ook anders en het is toch ook net even niet helemaal hetzelfde gezellige en kneuterige gevoel. Je kunt geen gemaksmaaltijden bestellen, want restaurants bezorgen daar niet. Je boodschappen moeten altijd met de auto. Geen buuv die haar hoofd om de hoek steekt om te vragen hoe het met je gaat. Geen levendigheid, behalve de vogeltjes en eekhoorntjes dan. Lopend of met de fiets naar de stad of bios, zou dan ook met de auto moeten. Maar toch, dan woon je wel buiten. Soms denk ik er wel over na. Wat de Pijp (of de Jordaan) is voor Amsterdam, dat wordt de Irisbuurt voor Eindhoven.
Let maar op. De verborgen parel tussen alle hoog- en de nieuwbouw.
Niets is voor altijd, want altijd bestaat niet. á
