Na bijna 12 weken mag ik haar weer zien in het echt. Mijn moeder. Op zaterdag 14 maart heb ik haar voor het laatste bezocht in het verpleeghuis waar ze woont. Heel Nederland en dus ook de verpleeghuizen gingen in Lock down. Geen bezoek meer, geen activiteiten. Mijn moeder zit in een rolstoel en is halfzijdig verlamd. Daarnaast gaat de wereld ook wat te snel voor haar en duurt het vaak even voor ze gebeurtenissen begrijpt. Of ze het dan ook helemaal begrijpt is twijfelachtig. Maar dat terzijde. Alle bewoners zaten in quarantaine. Niet de soort die je op televisie zag, met bezoek van vrijwilligers, bingo op de gang of lekker buiten zitten in de tuin. Nee, huisarrest op de eigen kamer. Het contact met de buitenwereld kon alleen per telefoon. Het contact met de verpleging werd ook tot het minimum beperkt. Ieder contactmoment was uiteindelijk ook een risico, dus de eenzaamheid was enorm. Met regelmaat hadden we een huilende moeder aan de telefoon. Alles liever dan alleen op haar kamer zitten, zei ze, maar ook zij raakte in de ban van de corona-angst en na een poosje werd ze al bang als de verpleging haar kamer binnenkwam. De periode van absolute stilte werd na een flink aantal weken verbroken omdat we vanaf dat moment via Skype mochten contacten. Afspraken werden gemaakt, tablets geïnstalleerd en met mijn zus en ik aan de ene kant konden we toch weer een beetje visueel contact maken met onze moeder aan de andere kant. Weer een paar weken later mochten we haar achter glas bezoeken. Niet meteen, want er was een coronabesmetting op de afdeling. Het bezoekproject werd hierdoor onverwacht alsnog met een paar weken uitgesteld. Maar uiteindelijk was het dan toch zover. Deze keer zaten mijn zus en ik aan de ene kant van het glas en onze moeder aan de andere. De boodschappen en schone was werden neergezet in de toegangsluis. Iedere week brachten we haar tomaatjes, brie en minipaprika’s. Af en toe aangevuld met bloemen, wijn en limonadesiroop, zodat het haar maar aan niets zou ontbreken. De schone was werd neergezet en de tas met vuile was stond alweer klaar voor ons. Ieder geïnstalleerd aan een andere kant van het glas konden we een uurtje gezellig samen zijn. Lastig verstaanbaar met het glas ertussen, dat wel. Een babyfoon bracht wat uitkomst maar vermoeiend bleef het. Desondanks was het iedere keer toch wel weer gezellig. Het kwam zelden tot een goed gesprek maar we konden elkaar in ieder geval live zien, een beetje praten en foto’s bekijken door het glas. Vrijdag bereikte ons dan eindelijk het bericht dat we na 12 weken een bezoek mochten plannen. Eén persoon mocht één keer per week een uurtje op bezoek komen. Wel steeds dezelfde persoon en op hetzelfde tijdstip. Wie moest dan die ene persoon zijn? Eén van haar drie kinderen? Die ene goede vriend? Een onmogelijke keuze. Uiteindelijk werd de knoop doorgehakt en mocht ik vanmiddag voor het eerst op bezoek. Schone was en boodschappen mee. Bij de ingang werd ik door het protocol geloodst, gedesinfecteerd en met mondkapje op mocht ik naar haar kamer. Wat fijn om haar weer echt te zien. De gebruikelijke knuffel lieten we nog maar even achterwege. Ik vraag haar wat ze wil dat ik doe nu ik er ben. Wat kan ik voor haar betekenen? De lijst is enorm. Te beginnen met haar nagels. Die zijn minstens een centimeter te lang, viezig bruin en gekarteld. Drakenklauwen lijken er nog het meeste op. Het verbod om elkaar aan te raken gooi ik overboord en met handschoentjes aan en mondkapje voor, knip, vijl en polish ik haar nagels. Vervolgens maak ik haar handen lekker schoon met een washandje. De gele glazige smurrie op haar handen is waarschijnlijk van het eitje van de vorige dag, zo vertelt ze. Ik gruwel en was ze nog eens extra goed om ze vervolgens in te smeren met handcrème. Nu ik toch bezig ben, kan ik net zo goed dat vieze T-shirt omwisselen voor een fris schoon exemplaar. Die krijgt ze iedere ochtend als ik haar moet geloven, maar er waren toch echt weken dat er maar één setje kleding in de waszak zat. Tot mijn verbazing draagt ze geen beha. “Nee die zijn allemaal kwijt”, hoor ik. Dat kan niet, want ik heb ze vorige week nog schoon gewassen mee teruggegeven. Maar ook mijn zoektocht door de laden levert niets op. Bijzonder. Nieuwe kopen dan maar. Als ik de koelkastdeur open om de boodschappen op te ruimen, tref ik daar acht emmertjes tomaten en andere in de afgelopen maanden meegestuurde etenswaren aan. Braaf door de zorg in de koelkast gezet en nooit meer naar omgekeken. Ze kan het zelf niet pakken en vergeet het steeds te vragen begrijp ik. Ik gooi alles in de vuilnisbak en ga dan in een razend tempo door haar kamer. Al haar bestek is weg. Per ongeluk naar de keuken meegegaan in plaats van in haar eigen lade? Ook maar nieuw kopen dan. De planten zijn verzopen en staan tot de rand van de overpotten gevuld met water. Ze kan het niet zien vanuit haar rolstoel en geeft ze iedere dag toch maar water. De bossen bloemen die we voor haar hadden meegegeven met Pasen en andere gelegenheden zijn in vazen gezet. Ze staan na weken nog steeds onaangeroerd, inmiddels zonder water en volledig bruin en uitgedroogd op de tafel en op het dressoir. Ze laten een spoor van blaadjes en zaadjes achter als ik ze oppak en in de vuilnisbak prop. Machteloosheid maakt zich van me meester. Ik heb in de voorgaande periode op verschillende momenten en bij verschillende personen binnen de zorginstelling mijn zorgen geuit. Dit is blijkbaar het povere resultaat. Maar het resultaat van wat? Van te weinig tijd? Van te weinig zorg? Van te weinig empathie? Ik weet het niet. Ik weet alleen dat mijn zorgen terecht zijn geweest. Niet alleen was ze vreselijk eenzaam en alleen, ze kreeg niet de zorg die ze verdiende. Ongetwijfeld zijn er best momenten geweest dat er iets extra’s voor haar werd gedaan, maar als ik bezweet van het poetsen, ruimen, vijlen en dweilen naar buiten loop, ben ik toch een beetje stil en ontzet. Ik heb de zorg van mijn moeder noodgedwongen aan anderen toevertrouwd en het voelt alsof ik haar vreselijk heb verraden.